เพลี้ยอ่อน เป็นแมลงที่มีขนาดเล็กเท่าหัวเข็ม ลำตัวอ่อนนุ่มสีเขียวอ่อนไปจนถึงสีดำเข้ม ตัวอ่อนที่ฟักออกมาจะมีขนาดเล็ก สีเหลืองอ่อน นัยน์ตาดำ มีขา 3 คู่ หนวดสั้น รูปร่างลักษณะคล้ายตัวเต็มวัย
ตัวอ่อนของ เพลี้ยอ่อน มีการลอกคราบเพื่อการเจริญเติบโต โดยสีของลำตัวจะเข้มขึ้นเรื่อยๆ ตัวเต็มวัย 1 ตัวสามารถออกลูกได้ถึง 6-11 ตัว/วัน ในระยะเป็นตัวอ่อนนั้นจะมีการลอกคราบ 4 ครั้ง ตัวอ่อนมีอายุประมาณ 5-6 วัน หลังจากนั้นจะพัฒนาเป็นตัวเต็มวัย สามารถขยายพันธุ์ได้เองโดยไม่อาศัยเพศ ขนาดโตเต็มวัยสามารถใหญ่ได้แค่ 1 มิลลิเมตร มีทั้งแบบมีปีกและไม่มีปีก ระยะตัวเต็มวัยมีชีวิตอยู่ได้นาน 6-41 วัน ตัวเต็มวัยตัวหนึ่งสามารถออกลูกได้ตลอดชีวิต ประมาณ 75-450 ตัว มักระบาดในช่วยฤดูแล้งที่ฝนขาดช่วงนาน
ถึงตัวจะเล็กแบบนี้ แต่ก็สร้างความเสียหายให้สวนของเราได้มากทีเดียว มักพบเจ้าวายร้ายตัวนี้ในไม้ดอก เช่น กุหลาบ เบญจมาศ ชวนชม หรือผักพื้นบ้านของไทยอย่างถั่ว ผักบุ้ง แตงอ่อน หรือกะหล่ำปลี เป็นแมลงที่มีปากแบบแทงดูดขนาดเล็ก (Piercing Sucking) ชอบดูดกินน้ำเลี้ยงตามใบ ยอด หรือดอก ทําให้มีอาการใบหงิกงอ ใบเหลืองร่วง ต้นไม่แตกยอดอ่อน ไม่ออกดอก ดอกเหี่ยวและอ่อนแอ
นอกจากนี้ยังเป็นตัวแสบที่แพร่เชื้อไวรัสให้ต้นไม้อีกด้วย เรามักพบว่า เพลี้ยอ่อน ชอบอยู่กับมด โดยเมื่อเห็นเจ้ามดออกมาเดินพาเหรดกันแล้ว ถัดไปอีก 1-2 วันก็จะคาบเพลี้ยอ่อนและเพลี้ยแป้งมาวางตามยอดอ่อนหรือดอกตูมด้วย เนื่องจากเพลี้ยเดินทางระยะไกลไม่ได้ ต้องอาศัยมด และเจ้ามดก็จะได้ประโยชน์จากการอาศัยกินน้ำหวานที่เพลี้ยอ่อนปล่อยออกมาหลังดูดน้ำเลี้ยงมากิน ซึ่งเราจะเห็นเป็นคราบราดํานั่นเอง
การกำจัดเพลี้ยอ่อน
ควรเริ่มที่มดซึ่งเป็นตัวพาหะก่อน ถ้าเป็นต้นไม้ที่ปลูกประดับในบ้านและยังไม่เสียหายมากนัก ให้ใช้มือขยี้ทําลายฝูงมดที่เป็นพาหะ เช่นเดียวกับการหมั่นรดน้ำต้นไม้อยู่เสมอให้ดินมีความชื้นเพียงพอ เพราะมดไม่ชอบความชื้นและน้ำ ส่งผลให้เพลี้ยอ่อนไม่สามารถมาถึงต้นไม้ของเราได้ นอกจากนี้ยังมีสูตรการกำจัดต่างๆที่น่าสนใจ อาทิ
บอระเพ็ด + แช่น้ำ
1.สับบอระเพ็ดเป็นชิ้นเล็กๆ หรือบดเมล็ดสะเดา โดยนำไปแช่น้ำทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้นกรองเอาแต่น้ำ นำไปฉีดพ่นตามต้นไม้ เมื่อเจ้าเพลี้ยตัวดีเจอรสขมๆ ของน้ำดังกล่าวที่แทรกไปกับน้ำเลี้ยงของต้นไม้ ก็จะทำให้พวกมันไม่กลับมากินอีก
พริกแห้ง + น้ำ + น้ำสบู่
2 บดพริกแห้ง ประมาณ 100 กรัมให้ละเอียด จากนั้นผสมกับน้ำปริมาณ 1 ลิตร ทิ้งไว้ 1วัน จากนั้นกรองแต่น้ำมาผสมน้ำสบู่ในอัตราส่วน 5 ต่อ 1 เพื่อเป็นสารเคลือบผิว แล้วฉีดพ่นกําจัดเพลี้ยอ่อนทุก 7วัน (อย่าให้ถูกผิวหนัง เพราะอาจแสบร้อนระคายเคืองได้)
สารมาลาไทออน
3 หากจําเป็นต้องใช้สารฆ่าแมลง ควรใช้สารมาลาไทออนฉีดพ่นติดต่อกัน 2-3 ครั้ง
แมลงเต่าทอง
ในธรรมชาติยังมีแมลงนักล่าที่ช่วยกำจัดเพลี้ยอ่อนได้เป็นจำนวนมากโดยที่เราไม่ต้องทำอะไรเลย เช่น แมลงเต่าทอง แมลงวันดอกไม้ ตัวต่อ ตั๊กแตน หรือแม้แต่แมงมุมเองก็ทอใยดักเพลี้ยอ่อนที่มีปีกบินได้ด้วย เพียงแค่ลองเลิกใช้สารเคมีกำจัดแมลงในธรรมชาติ แมลงเหล่านี้ก็จะมาช่วยเรากำจัดศัตรูที่แท้จริงของต้นไม้ได้
ติดตามข้อมูลดีๆ เกี่ยวกับ บ้านและสวน Garden&Farm
เรื่อง : “ปัญชัช”
ภาพ : คลังภาพบ้านและสวน
