แม้จะมีพื้นที่เป็นลานปูน ก็ทำ แปลงผักบนพื้นคอนกรีต ได้ เพียงเตรียมดินที่จะใช้ปลูกผักเหล่านี้ให้ดีตั้งแต่เริ่มต้น และหมั่นเติมสารอาหารให้กับพืชผักที่ปลูกอย่างสม่ำเสมอและที่สำคัญควรลดปัญหาเรื่องความร้อนที่สะสมบนพื้นซีเมนต์ซึ่งส่งผลต่อรากพืชเท่านี้ก็ช่วยให้ผักของเรางอกงามได้ไม่แพ้การปลูกลงดินเลยทีเดียว
มาเตรียมทำ แปลงผักบนพื้นคอนกรีต ไว้ปลูกพืชผัก และเตรียมกล้าผักไปพร้อม ๆ กัน
เตรียมกล้าผัก
1.รองก้นตะกร้าด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์ เพื่อใช้เป็นภาชนะปลูก จากนั้นตามด้วยเปลือกมะพร้าวสับที่ผ่านการแช่น้ำแล้ว
2.นำวัสดุเพาะ อย่าง ดินผสมขุยมะพร้าวคลุกเคล้าให้เข้ากันแล้วร่อนให้ได้วัสดุเพาะเนื้อละเอียดใส่ทับลงไปจากนั้นใช้ไม้ปลายแหลมขีดเป็นแนวให้ลึกเป็นร่อง โดยเว้นระยะห่างแต่ละแนวเท่าๆกัน
3.นำเมล็ดผักที่เตรียมไว้หยอดลงในร่อง (เมล็ดผักบางชนิดควรผ่านการแช่น้ำจะทำให้อัตราการงอกเร็วขึ้น) นำมาโรยลงในร่องที่ทำไว้จนครบ แล้วกลบผิวหน้าให้เรียบ
4 .ปิดด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์ เพื่อลดแรงกระแทกขณะรดน้ำและลดปัญหานกมาคุ้ยเขี่ยเมล็ดในดิน
5.ครอบด้วยตะกร้าอีกใบเพื่อไม่ให้กระดาษปลิวเมื่อแห้งแล้วรดน้ำให้ชุ่ม แล้วนำไปวางในที่สภาพแสงรำไรรดน้ำทุกวันกระทั่งวันที่ 3 จึงค่อยเปิดกระดาษออก จะเห็นต้นผักน้อยๆงอกขึ้นมา เมื่อต้นกล้าเริ่มมีใบแท้สองใบ ก็พร้อมย้ายไปลงในถาดหลุมได้เลย
6.การย้ายกล้าลงในถาดหลุมๆละต้น จะช่วยให้รากไม่พันกันเมื่อต้องการย้ายลงปลูกลงแปลงต่อไป ทั้งต้นผักก็ไม่เบียดชิดกันเกินไป วิธีการเริ่มจากนำต้นกล้าผักออกจากตะกร้าอย่างเบามือเลือกต้นที่รากแข็งแรง แยกเป็นต้นๆละหลุม วางให้ปลายรากอยู่กลางหลุม จากนั้นใช้ไม้ปลายแหลมกดปลายรากลงกลางหลุมเบาๆ ให้รากจมลึกถึงโคนต้นต้นก็จะตั้งตรงขึ้นมาในหลุมกลบดินบริเวณโคนต้น แล้วนำไปวางบริเวณที่แสงแดดรำไร
เตรียมแปลงบนพื้นซีเมนต์
1.ทำแปลงความสูง 30 เซนติเมตรกว้าง 1-1.20 เมตร ความยาวแล้วแต่ขนาดของพื้นที่ ขอบแปลงปลูกจะใช้วัสดุอะไรก็ได้ที่หาได้ง่ายและสวยงาม ในที่นี้ใช้ไม้ไผ่ กรุผนังด้านในด้วยแผ่นฟิวเจอร์บอร์ดที่เหลือใช้ จากนั้นรองก้นด้วยกระสอบปุ๋ย หรือวัสดุที่ระบายน้ำได้ดี
2.ใส่กาบมะพร้าวหนาประมาณ 20 เซนติเมตร.เพื่อใช้เป็นฉนวนลดความร้อนระหว่างแปลงกับพื้นซีเมนต์ ขั้นตอนนี้สำคัญมากสำหรับการทำแปลงปลูกผักบนพื้นซีเมนต์
3.ใส่ดินใบก้ามปูตามด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักอัตราส่วน 1:1 ส่วน ลงในแปลง ให้หนาประมาณ 10 เซนติเมตรรดน้ำให้ทั่วแล้วคลุกเคล้าผสมส่วนดินปลูกนี้ให้เข้ากัน หรือจะเตรียมดินนอกแปลงก่อนแล้วค่อยมาใส่ในแปลงก็ได้ตามแต่สะดวก
Tips : หากไม่มั่นใจในคุณภาพของดินที่ซื้อมา การหมักดินใช้เองก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งโดยใช้ดินถุง ปุ๋ยคอกเศษใบไม้แห้ง เศษอาหารสด ผัก ผลไม้ กากกาแฟ เปลือกไข่ ตามด้วยหัวเชื้อจุลินทรีย์ และน้ำตาลคลุกเคล้าให้เข้ากัน โดยกะปริมาณตามความเหมาะสม ไม่จำเป็นต้องมีอัตราส่วนที่เเน่นอนจากนั้นเติมน้ำพอชุ่ม โดยกะความชื้นให้พอเหมาะสังเกตได้ด้วยการลองกำดินที่ผสมเเล้วขึ้นมา หากจับกันเป็นก้อนไม่แตกและบีบไม่มีน้ำไหลเป็นอันใช้ได้ตักดินที่ผสมแล้ว ใส่ถุงดินที่ซื้อมา (ควรเป็นถุงกระสอบที่มีรูระบายอากาศ) ทิ้งไว้ในที่ร่ม หมั่นพลิกถุง ประมาณ 1 เดือน หรือจนจับดูแล้วดินหายร้อน ก็สามารถนำมาใช้ปลูกผักได้
4. หาไม้ปลายแหลมขนาดใหญ่สักหน่อย กดดินเป็นหลุมสำหรับปลูกผัก โดยกะระยะให้ห่างเท่าๆกัน
5. ใช้ด้ามช้อนงัดตุ้มรากต้นกล้าจากถาดหลุมที่เตรียมไว้อย่างเบามือ นำลงปลูกในแปลงตามหลุมที่เตรียมไว้เพื่อให้ง่ายต่อการดูแล จากนั้นกลบดินไม่ให้โคนต้นเป็นหลุมจนน้ำขังได้ แล้วรดน้ำเพิ่มความชุ่มชื้นให้พืชผัก หากมีฟางข้าว เศษหญ้าหรือเศษใบไม้แห้งนำมาคลุมหน้าดินเพื่อเก็บรักษาความชื้น
6. ระหว่างนี้หมั่นดูแลรดน้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่าลืมเพิ่มสารอาหารให้กับพืชผักเพราะผักบนพื้นปูนมักต้องการธาตุอาหารสูงกว่าการปลูกลงดิน
Tips
1. ควรรดด้วยน้ำผสมน้ำหมักชีวภาพทุก 3-5 วันหรือหากมีน้ำหมักมูลไส้เดือนให้ผสมรดทุก 7 วัน (อย่างใดอย่างหนึ่ง)เท่านี้แปลงผักของเราจะเติบโตสวยงาม จนพร้อมเก็บเกี่ยวแล้วล่ะค่ะ
2. หากดินในแปลงเริ่มแน่น ควรปรับปรุง โดยเติมปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก 2 กิโลกรัมต่อตารางเมตร คลุกเคล้าให้เข้ากัน
การวางแนวแปลงผัก หัวและท้ายแปลงควรอยู่แนวทิศเหนือ-ใต้ เพื่อให้พืชผักได้รับแสงแดดสม่ำเสมอทุกต้น หากในสวนมีผักเลื้อย อย่าลืมทำค้างหรือซุ้มให้ผักเหล่านี้ยึดเกาะช่วยสร้างร่มเงาและลดความร้อนที่สะท้อนจากพื้นซีเมนต์ได้ส่วนหนึ่ง
การปลูกผักในกระบะหรือภาชนะที่มีพื้นที่จำกัด รากพืชจะหยั่งลงในดินเพียงตื้นๆ ธาตุอาหารจึงน้อยเมื่อเทียบกับการปลูกผักลงแปลงดิน จึงควรเพิ่มธาตุอาหารแก่พืชด้วยน้ำหมักชีวภาพอย่างสม่ำเสมอโดยใช้น้ำหมักชีวภาพ 2 ช้อนโต๊ะ ผสมกับน้ำสะอาด 5 ลิตร ใช้รดแปลงผักเพื่อบำรุงต้นและใบ
ทำน้ำหมักชีวภาพสำหรับรดพืชผัก
ส่วนผสม
น้ำ 90 ลิตร
กากน้ำตาล 1.25 ลิตร
หัวเชื้อตาสับปะรด และหัวเชื้อเหง้ากล้วย อย่างละ4.5 ลิตร
โยเกิร์ตรสธรรมชาติ 1 ถ้วย
เศษผัก13 กิโลกรัม
วิธีทำ
1.ขังน้ำประปาไว้ในถังสีเข้ม 2 วันให้คลอรีนระเหยออกไป
2.ใส่กากน้ำตาลลงไป คนให้ละลาย แล้วใส่หัวเชื้อตาสับปะรด หัวเชื้อเหง้ากล้วย และโยเกิร์ต คนให้ละลายเข้ากัน
3.ปิดฝาและผนึกโดยรอบด้วยเทปกาวให้แน่นเพื่อป้องกันอากาศเข้า ตั้งไว้ในที่ร่ม หมักทิ้งไว้ 3-4 วัน จากนั้นเปิดฝา จะสังเกตเห็นฝ้าสีครีมลอยบนผิวหน้า
4.ใส่เศษผักที่เหลือทิ้งจากในครัวเรือน ลงไปหมักทิ้งไว้ประมาณ 1 เดือนจนเศษผักย่อยสลายแล้วได้เป็นน้ำหมักชีวภาพ นำน้ำหมักนี้ผสมกับน้ำสำหรับรดพืชผักต่อไป
การใช้งาน
น้ำหมักชีวภาพ 2 ช้อนโต๊ะ ผสมกับน้ำสะอาด 5 ลิตร นำไปรดแปลงผักเพื่อบำรุงต้น
**ที่มาสูตรปุ๋ยน้ำชีวภาพ : Garden&Farm vol.1 สนุกกับสวนเกษตรอินทรีย์
สนใจเรื่องการปลูกผักและจัดสวนกินได้ ติดตามได้จาก หนังสือ สวนสวยกินได้ Edible Garden ของสำนักพิมพ์บ้านและสวน
เรื่อง ทิพาพรรณ
ภาพ ปรัชญา จันทร์คง , ธนกิตติ์ คำอ่อน
ขอบคุณ สำนักงานเขตหลักสี่“เกษตรดาดฟ้า ห้องเรียนเกษตรอินทรีย์ ”
