เล้าไก่และแปลงผัก อยู่ด้วยกันแบบพึ่งพา

แปลงผักยกสูง ที่ให้ร่มเงาตอนกลางวันและมีไส้เดือนหล่นลงมาเป็นอาหารธรรมชาติกับไก่ ส่วนมูลไก่ก็กวาดมาเป็นปุ๋ยให้ผักสลัดในแปลง

ไอเดียการออกแบบการใช้งานแบบง่าย ๆ แต่ได้ประโยชน์คุ้มค่าของ คุณบอย-ธีระศักดิ์ และ คุณยุ้ย-ชื่นประภา พรหมลา สองสามีภรรยาที่ตัดสินใจหันหลังให้เมืองหลวง มาสร้างบ้านไม้ใต้ถุนสูงอยู่สบาย มีร้านอาหารเล็ก ๆ อยู่ข้างกัน ปลูกผักออร์แกนิกและพืชพรรณนานาชนิดบนที่ดินกว่า 50 ไร่ ในอำเภอปากช่อง จ.นครราชสีมา ในนาม “ตาวีฟาร์ม”

ไอเดียการออกแบบเล้าไก่และ แปลงผักยกสูง อยู่ร่วมกันของคุณบอยนับว่าน่าสนใจทีเดียว ภายในบริเวณนี้กั้นขอบเขตล้อมรั้วไม้ไผ่เป็นสัดส่วนเพื่อปล่อยให้ไก่ออกมาเดินหาอาหารธรรมชาติ ภายในเล้าไก่โรยแกลบที่พื้นและราดน้ำหมักลงไปด้วยเพื่อลดกลิ่นประมาณ 3 เดือนเมื่อมูลไก่ย่อยสลายเป็นปุ๋ยแล้วจะโกยมาใส่ในแปลงผัก ซึ่งช่วยให้ดินในแปลงผักร่วนซุยและเป็นปุ๋ยบำรุงผักไปด้วย

ส่วนแปลงผักยกสูงมีเหตุผลหลายอย่างทั้งช่วยให้ทำงานง่ายไม่ต้องก้มเหมาะกับผู้สูงวัยให้มาดูแลผักได้ง่าย ๆ แก้ปัญหาไก่เข้ามาจิกกินผักในแปลง เป็นร่มเงาทำให้ไก่ไม่ร้อนเวลาเดินคุ้ยเขี่ยหาอาหารตอนกลางวัน อีกทั้งในแปลงผักที่ปลูกแบบอินทรีย์จะมีไส้เดือนหล่นลงมาให้ไก่กินได้ด้วย นับว่าทั้งไก่และผักต่างก็พึ่งพาและเอื้อประโยชน์ให้กันและกันสำหรับขนาดแปลงผัก ยกสูงจากพื้น 80 เซนติเมตร กว้าง 1.2 เมตรระยะพอดีมือเอื้อมได้จากทั้งสองฝั่ง และยาว 8 เมตรตามความยาวของเหล็กพอดีโดยไม่ต้องตัด วิธีทำแปลงผักมีดังนี้

  1. ขุดหลุมตำแหน่งฝังเสาคอนกรีต ลึก 20 เซนติเมตร เทคอนกรีตเพื่อฝังเสาลงไป จะช่วยให้มั่นคงแข็งแรงกว่าฝังดินโดยตรงเพราะดินอาจจะยุบตัวทำให้แปลงผักพังลงมาได้
  2. วางเหล็กฉากยาว 8 เมตร ยึดเข้ากับเสาคอนกรีตรองรับกระบะต้นไม้ จากนั้นใช้เหล็กเส้น ตัดยาว 1.20 เมตร วางพาดแนวขวางทุกระยะ 1.20 เมตร ป้องกันกระบะตกท้องช้าง
  3. วางตะแกรงเหล็กรองด้านล่าง7และใช้มุ้งตาข่ายรองก้นกระบะอีกชั้นจากนั้นใช้ไม้เก่าตีปิดขอบกระบะรอบทั้ง 4 ด้าน ให้แปลงผักมีความลึก 20 เซนติเมตร
  4. ใส่วัสดุปลูกผักลงไปใช้ ดิน 6 ส่วน แกลบดิบและเศษใบไม้ 3 ส่วน มูลไส้เดือนผสมมูลวัวแห้ง 1 ส่วน รวมทั้งใส่ไส้เดือนลงไปเลี้ยงในแปลงด้วยไส้เดือนจะช่วยย่อยสลายมูลวัวและพรวนดินทำให้รากผักชอนไชได้ดี ดินโปร่งร่วนซุยโดยไม่ต้องพรวน
แปลงผักยกสูง
เล้าไก่และแปลงผักมีขนาดพื้นที่ 12 x 20 เมตร กั้นรั้วไม้ไผ่ง่าย ๆ เพื่อไม่ให้ไก่ออกไปด้านนอก แปลงผักที่ยกสูงยังช่วยให้จัดการง่ายช่วงฤดูฝน ทำให้ไม่มีปัญหาเรื่องผักเน่าและช่วยลดปัญหาวัชพืชได้ด้วย
ออกแบบโต๊ะปลูกผักสูง 80 เซนติเมตร พอดีสำหรับยืนย้ายปลูกกล้าผักได้สะดวก ขนาดแปลงผัก 1.20 x 8 เมตร การยกแปลงผักสูงทำให้สะดวกในการย้ายกล้าและถอนวัชพืช ทั้งยังช่วยป้องกันไก่จิกกินพืชผักในแปลง ใต้กระบะยังให้ร่มเงาแก่ไก่ที่มาคุ้ยหาอาหารตอนกลางวันได้ด้วย
ผักสลัดงอกงามจากปุ๋ยมูลไก่และเป็นอาหารให้แก่ไส่เดือนที่เลี้ยงไว้ในแปลง ขณะที่เศษผักเหลือทิ้งก็กลับไปเป็นอาหารไก่หมุนเวียนพึ่งพากัน

เล้าไก่สร้างเองจากเศษไม้เก่า

รอบบริเวณล้อมรั้วไม้ไผ่กั้นขอบเขตให้ไก่วิ่งเล่นได้เป็นการเลี้ยงแบบปล่อยที่ทำให้ไก่อารมณ์ดี ตัวเล้าไก่สร้างจากเศษไม้เก่าที่เหลือจากสร้างบ้านขนาด 3.5 x 4 เมตร ตั้งเสาคอนกรีต 4 ต้น ทำโครงเหล็กมุงหลังคากระเบื้องลอน ตีผนังไม้ทึบบางส่วนใช้แขวนเครื่องมือเกษตรบนผนังด้านนอกได้ด้วย ผนังที่เหลือใช้ลวดตาข่ายกรุทั้งหมดป้องกันสัตว์เลื้อยคลาน ภายในเล้าทำพื้นสองชั้นเพิ่มพื้นที่ใช้งาน ส่วนพื้นดินด้านล่างโรยแกลบให้คุ้ยไก่เขี่ยได้ด้วย

เล้าไก่รูปแบบเรียบง่ายต้นทุนไม่กี่พันบาท โดยใช้วัสดุเหลือใช้จากสร้างบ้านได้อย่างคุ้มค่า เลือกใช้เสาคอนกรีต หลังคามุงกระเบื้องลอน ผนังกรุไม้เก่าและลวดตาข่ายตาถี่ป้องกันงูเลื้อยเข้ามา
ภายในเล้าไก่หลังคาจั่วออกแบบให้มีทั้งผนังทึบช่วยป้องกันแดดและฝน รวมทั้งผนังโปร่งช่วยระบายอากาศได้ดี ภายในทำพื้นสองชั้นเพิ่มพื้นที่นอนให้ไก่ไม่แออัด พื้นดินโรยแกลบและราดน้ำหมักกำจัดกลิ่น ทั้งยังช่วยให้มูลไก่ย่อยสลายได้ดี โกยแกลบพร้อมมูลไก่ไปใส่แปลงผักทุก 3 สัปดาห์
ใช้ประโยชน์ผนังไม้ว่าง ๆ ด้านนอกเล้าเป็นที่แขวนอุปกรณ์เกษตรต่าง ๆ ให้เรียบร้อย เมื่อจะหยิบใช้ก็หาง่าย และพอใช้เสร็จให้นำมาเก็บที่นี่ทุกครั้ง
ไก่ไข่พันธุ์ผสมนิยมเลี้ยงกันทั่วไป ข้อดีคือออกไข่ทุกวันโดยจะให้ไข่สม่ำเสมอประมาณ 2-3 ปีแรก หลังจากนั้นจะออกไข่น้อยลง

อ่านเรื่องราวของตาวีฟาร์มและเทคนิคการเลี้ยงไก่เพิ่มเติมได้ที่หนังสือ “คู่มือเลี้ยงไก่ในบ้าน สร้างเล้าไก่ในฝัน” โดยผศ.ดร.ธนาทิพย์  สุวรรณโสภี และกองบรรณาธิการสำนักพิมพ์บ้านและสวน

สั่งซื้อออนไลน์ได้ที่นี่

เรื่อง วรัปศร

ภาพ อนุพงษ์  ฉายสุขเกษม

สถานที่ : ตาวีฟาร์ม อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา

 

คู่มือเลี้ยงเป็ดฉบับเบื้องต้น อยากเลี้ยงต้องรู้

สูตรอาหารไก่ทำเอง ลดต้นทุน ประหยัด ไก่ไข่ได้ประโยชน์