การ เลือกกระถาง สำหรับปลูกต้นไม้นั่นสำคัญไม่แพ้การเลือกชนิดต้นไม้เลยทีเดียว ลองมารู้จักวิธีการ เลือกกระถาง เบื้องต้นง่าย ๆ เพื่อนำไปใช้ในการปลูกต้นไม้ในบ้านและในสวนให้สวยงามกัน
สิ่งสำคัญอันดับแรกในการ เลือกกระถาง ต้นไม้ คือ ควรมีขนาดเหมาะสมกับต้นไม้ กระถางขนาดใหญ่เกินไปจะทำให้เกิดความชื้นส่วนเกินในดิน ขณะที่กระถางขนาดเล็กเกินไปจะจำกัดการเจริญเติบโตของพืช โดยทั่วไปแล้วพืชสามารถอยู่ในกระถางเดิมได้นานประมาณ 2-3 ปี เลือกกระถาง
หากไม่ต้องการเปลี่ยนกระถางใหม่ควรหมั่นเติมวัสดุปลูกใหม่ ๆ และใส่ปุ๋ยลงไปเพื่อชดเชยธาตุอาหารธาตุอาหารที่เสียไป คอยตัดแต่งทรงพุ่มให้เข้าที่และถอดกระถางเล็มรากเก่า ๆ ออกบ้าง กระถางหรือภาชนะปลูกต้นไม้ที่ดีควรมีรูระบายให้น้ำไหลออกได้สะดวก กระถางใบใหญ่ควรรองก้นกระถางด้วยหินภูเขาไฟหรืออิฐมอญทุบ หนาประมาณ 1 – 2 นิ้ว จะช่วยไม่ให้รากจมน้ำอยู่ตลอดเวลาจนทำให้รากเน่าและส่งกลิ่นเหม็น
กระถางดินเผา ดูเป็นธรรมชาติ สบาย ๆและผ่อนคลาย เหมาะกับต้นไม้ทุกรูปแบบ ดินเผาช่วยเก็บความชื้นได้ดี ขณะเดียวกันก็มีความพรุนของเนื้อกระถางทำให้ระบายน้ำและอากาศได้ดีเช่นกัน
กระถางไม้และตะกร้าสาน ให้ความรู้สึกเป็นธรรมชาติ ข้อเสียคือไม่ทนน้ำ และขึ้นราง่าย จึงไม่ควรวางบนผ้า พื้นไม้ และเฟอร์นิเจอร์ไม้ โดยตรง อาจจะปลูกต้นไม้ลงกระถางพลาสติกและมีจานรองกระถางและซ้อนไว้ด้านในอีกชั้น
กระถางโลหะ เช่น เหล็ก สังกะสี ดีบุก บรอนซ์ มีความหลากหลายของรูปทรง ทั้งแบบโมเดิร์น วินเทจ หรืออินดัสเทรียล กระถางสังกะสีและดีบุก มีน้ำหนักเบาสะดวกต่อการเคลื่อนย้าย ขณะที่กระถางเหล็กมีน้ำหนักมากกว่า กระถางโลหะมักเกิดสนิมได้ง่ายหากมีน้ำขังเป็นเวลานาน และไม่ควรวางในบริเวณที่มีแดดส่องตลอดเวลาเพราะอาจทำให้กระถางร้อนจนเป็นอันตรายต่อรากพืชได้
กระถางพลาสติก ปัจจุบันยังมีรูปแบบสวย ๆ ให้เลือกใช้ ข้อดีคือ ราคาถูก น้ำหนักเบา ทนน้ำ มีสีให้เลือกใช้หลากหลาย การใช้งานภายในบ้านที่ไม่โดนแดดโดยตรง ยังมีอายุใช้งานนานกว่ากลางแจ้ง นอกจากนี้ยังมีกระถางวัสดุสังเคราะห์อื่น ๆ เช่น ไฟเบอร์กลาส เรซิน รูปแบบหลากหลายสวยงาม และน้ำหนักเบามาทดแทนกระถางพลาสติก
ข้อคิดในการปลูกและดูแลไม้กระถาง
- การปลูกไม้กระถางควรมีจานรองเพื่อไม่ให้พื้นและเฟอร์นิเจอร์สกปรกหรือเสียหายยามรดน้ำ
- สัดส่วนของขนาดกระถางและต้นไม้ ไม่มีข้อกำหนดตายตัว แต่ให้ดูตามความเหมาะสม อาจจะลองคิดคร่าว ๆ สำหรับไม้ประเภททรงสูง ความกว้างของกระถาง ควรอยู่ที่ประมาณ 2 : 3 ของความสูงของต้น เช่น ถ้าต้นไม้สูง 15 นิ้ว ความกว้างของกระถางควรประมาณ 10 นิ้ว ส่วนความกว้างของต้นไม้จะมีสัดส่วนของทรงพุ่มวัดระยะจากกิ่งที่กว้างที่สุดกับกระถาง อยู่ที่ประมาณ 3 : 2 เช่นหากทรงพุ่มหว้าง 18 นิ้ว กระถางก็ควรมีความกว้าง 12-20 นิ้ว เป็นต้น อย่างไรก็ตามการเลือกกระถางกับต้นไม้ไม่มีสูตรตายตัว ควรดูรูปทรงต้นไม้ประกอบกันด้วย ถ้าเป็นไม้ทรงสูง โปร่ง กิ่งก้านยื่นออกไปไม่ยาวนักก็ควรใช้ความสูงของต้นเป็นหลัก แต่ถ้าเป็นไม้ทรงเตี้ย มีการแผ่กิ่งก้านออกไปกว้างควรใช้ความยาวของกิ่งล่างเป็นหลัก เนื่องจากกิ่งนี้มักจะเป็นกิ่งที่แผ่ออกกว้างที่สุด
- กระถางที่มีน้ำหนักเบา เช่น กระถางพลาสติก ดินเผา สังกะสี ช่วยเคลื่อนย้ายต้นไม้ง่าย ขณะที่กระถางที่มีน้ำหนักมาก เช่น ปูนซีเมนต์ เหมาะสำหรับต้นไม้ที่มีทรงสูง เพื่อให้พยุงต้นไม้ไม่ให้โค่นล้ม
- หากใช้กระถางขนาดใหญ่ไม่ควรใส่วัสดุปลูกลงไปจนเต็ม เพราะจะทำให้กระถางหนักเกินไปและ เคลื่อนย้ายลำบาก และให้นำกระถางหรือตะกร้าพลาสติกคว่ำไว้ด้านในเพื่อลดพื้นที่ใส่เครื่องปลูก และช่วยให้กระถางโปร่งระบายน้ำได้ดี
- ไม่ควรใส่เครื่องปลูกจนเต็มแต่ให้เหลือพื้นที่จากปากกระถางลงมา 1 นิ้ว และไม่ควรกดดินให้แน่น
- รดน้ำต้นไม้อย่างน้อย 1 ชั่วโมงก่อนย้ายปลูกต้นไม้ลงกระถางใหม่ ช่วยให้เครื่องปลูกเกาะตัวกันไม่แตกร่วนง่ายจนทำให้รากขาด และทำให้ต้นไม้ฟื้นตัวเร็วขึ้น
มองหาไอเดียและความรู้ในการนำต้นไม้มาตกแต่งบ้าน ร้าน ออฟฟิศ อ่านเพิ่มเติมได้จากหนังสือ Everyday with Plants ทุกวันมีต้นไม้ โดย ศิริวิทย์ ริ้วบำรุง และจาตุรงค์ ขุนกอง Little Tree สำนักพิมพ์บ้านและสวน
เรื่องที่น่าสนใจ
- 5 ไอเดีย จัดสวนกระถางหน้าบ้าน สำหรับพื้นที่ขนาดเล็ก
- 10 ไอเดียแต่งตัวให้กระถางต้นไม้ ด้วยวัสดุและของใช้ใกล้ตัว
- สร้างสวนกระถางขนาดย่อมกับ 15 ไอเดีย ชั้นวางของติดผนัง
เรื่อง : ศิริวิทย์ ริ้วบำรุง และจาตุรงค์ ขุนกอง Little Tree
ภาพ : สิทธิศักดิ์ น้ำคำ
