วิธีปลูกกวางตุ้งดอก ตราศรแดง ผักกวางตุ้งดอกสองฝั่งโขง เป็นกวางตุ้งดอกพันธุ์ยอดนิยม ปลูกง่าย โตไว ลำต้นใหญ่สีเขียว ต้นแข็งแรง ใบสีเขียวสด ช่อดอกใหญ่ แตกแขนงดี ให้ผลผลิตดอกใหญ่ น้ำหนักดี เหมาะสำหรับทานสดหรือแปรรูปเป็นเมนูอื่นๆ บริโภคในครัวเรือนและจำหน่ายในตลาดก็ได้รับความนิยม
กวางตุ้งดอกสองฝั่งโขง ให้ผลผลิตในระยะเวลาอันสั้น และมีรสชาติหวานอร่อย โดยเฉพาะเมื่อนำไปประกอบอาหารประเภทผัด หรือลวกจิ้มน้ำพริก ผักกาดชนิดนี้เหมาะอย่างยิ่งสำหรับเกษตรกรรายย่อย รวมถึงผู้สนใจปลูกผักไว้บริโภคในครัวเรือน
ชื่อสามัญ: กวางตุ้งดอกสองฝั่งโขง
ชื่อท้องถิ่น: ผักกระจ้อน หรือบางพื้นที่เรียกว่ากวางตุ้งดอกเหลือง
วิธีปลูกกวางตุ้งดอก ตราศรแดง กวางตุ้งดอกสองฝั่งโขง
- การเตรียมเมล็ดและการปลูก แช่เมล็ดในน้ำอุ่น 40–50 °C นาน 2–3 ชั่วโมง แล้วผึ่งให้แห้งหมาด การเลือกสายพันธุ์ที่เหมาะสมก็มีส่วนสำคัญต่อคุณภาพผลผลิต การปลูกสามารถทำได้ทั้งแบบหว่านเมล็ดแล้วกลบดินบางๆ หรือหยอดเมล็ดลงหลุมในระยะห่างประมาณ 20×25 เซนติเมตร โดยหยอดหลุมละ 2–3 เมล็ด หลังจากปลูกควรรดน้ำทันที และให้น้ำอย่างสม่ำเสมอวันละ 1–2 ครั้ง โดยเฉพาะในช่วงต้นอ่อนและช่วงออกดอก หรือจะใช้วิธีการหว่านเมล็ดลงแปลงปลูกโดยตรง ก่อนหว่านเมล็ดควรนำเมล็ดผสมกับทราย เพื่อให้เมล็ดกระจายตัวทั่วแปลง ไม่รวมกันเป็นกระจุก จากนั้นหาวัสดุคลุมแปลง เช่น ฟาง เพื่อรักษาความชื้นในดินและช่วงป้องกันเมล็ดกระเด็นออกนอกแปลงเวลารดน้ำ เมล็ดจะเริ่มงอกใน 3–5 วัน
- การเตรียมแปลง โดยไถพรวนดินให้ลึกประมาณ 15–20 เซนติเมตร แล้วตากดินไว้ประมาณ 7–10 วัน เพื่อฆ่าเชื้อโรคและศัตรูพืชที่อาจตกค้างในดิน จากนั้นปรับสภาพดินให้มีความเป็นกรดด่างอยู่ที่ pH 6.0–6.5 ซึ่งเป็นช่วงที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของผักกาดกวางตุ้งดอก แล้วจึงใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักที่ย่อยสลายดีในอัตราประมาณ 1–2 ตันต่อไร่ รองพื้นเพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุและความอุดมสมบูรณ์ของดิน ก่อนจะทำแปลงปลูกแบบยกร่อง กว้างประมาณ 1–1.2 เมตร ยาวตามพื้นที่ที่มี และควรออกแบบให้สามารถระบายน้ำได้ดี
- สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม อุณหภูมิที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของกวางตุ้งดอกสองฝั่งโขงประมาณ 20–30 °C ได้รับแสงแดดเต็มวันประมาณ 6–8 ชั่วโมง ชอบดินร่วนหรือร่วนปนทรายที่มีธาตุอาหารอุดมสมบูรณ์ ระบายน้ำดี pH ประมาณ 5.5–6.8
- การใส่ปุ๋ย ควรใส่ปุ๋ยเคมีเสริมอย่างเหมาะสม โดยเริ่มจากปุ๋ยสูตร 15-15-15 หรือ 13-13-21 ในอัตรา 25 กิโลกรัมต่อไร่ รองพื้นก่อนปลูก จากนั้นเมื่อผักอายุประมาณ 7–10 วัน ควรเสริมด้วยปุ๋ยยูเรีย (46-0-0) ในอัตรา 10 กิโลกรัมต่อไร่ เพื่อส่งเสริมการเจริญเติบโตของใบ และเมื่อต้นเริ่มมีดอกจึงเปลี่ยนมาใช้ปุ๋ยสูตรที่มีโปแตสเซียมสูง เช่น 12-24-12 หรือ 8-24-24 เพื่อเร่งการออกดอกและคุณภาพของดอก
- การกำจัดศัตรูพืช ศัตรูพืชที่มักพบในการปลูกผักกาดกวางตุ้งดอก ได้แก่ เพลี้ยอ่อน หนอนใยผัก และหนอนกระทู้ผัก การควบคุมสามารถทำได้โดยการใช้สารชีวภัณฑ์ เช่น เชื้อบาซิลลัส ทูริงเจนซิส (บีที) หรือสารสกัดจากพืชสมุนไพรอย่างสะเดา และในกรณีที่การระบาดรุนแรงจึงค่อยพิจารณาใช้สารเคมีอย่างเหมาะสมและปลอดภัย ควรหมั่นตรวจแปลงทุก 2–3 วันเพื่อสังเกตและป้องกันปัญหาแต่เนิ่น ๆ
- การเก็บเกี่ยว เริ่มเก็บเกี่ยวได้ในช่วงอายุ 33–38 วันหลังหว่านเมล็ด ดอกหรือยอดจะมีลักษณะสมบูรณ์ สีเขียวสด น้ำหนักดี และควรเก็บเกี่ยวในช่วงเช้าหรือเย็น เพื่อรักษาความสดของผัก โดยการใช้มีดหรือกรรไกรตัดบริเวณโคนต้น พร้อมทั้งจัดเรียงเพื่อเตรียมจำหน่ายหรือบริโภค ผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่อยู่ที่ประมาณ 1.5–2.5 ตัน
