ไปตามหาไอเดียปลูกพืชผักและจัดสวนกินได้ ในหนังสือ Outdoor Café

คาเฟ่สวนสวย มีพื้นที่สีเขียวให้เราได้แวะพักเพื่อผ่อนคลาย หลายแห่งทำแปลงปลูกพืชผักสวนครัวไว้ในพื้นที่ส่วนหนึ่งของร้าน เพื่อใช้ประกอบเมนูอาหารและเครื่องดื่ม ส่วนบางแห่งก็ปลูกไม้กินได้ตกแต่งแทรกไปกับสวน ลองไปดูแนวคิดและรูปแบบสวนเหล่านี้กันค่ะ เผื่อนำไปประยุกต์ใช้ได้กับบ้านเรา

ปลูกแทรกไว้ในสวน คาเฟ่สวนสวย ที่มีไม้กินได้หลายชนิดที่มีรูปทรงสวย บางชนิดมีใบและดอกเด่น จึงเหมาะนำมาใช้จัดสวน และสร้างความกลมกลืนในสวนรูปแบบต่างๆได้ ตัวอย่างเช่น

  • พรรณไม้แตกกอสวย เช่น ตะไคร้ เตย ผักกูด ผักชีช้าง(โกฎจุฬาลัมภา) โรสแมรี่
  • พรรรไม้ที่มีใบเด่นเช่น ชบาเมเปิ้ล ชะพลู พริกไทย ดีปลี ผักไชยา ผักเป็ดเขียว (วอเตอร์เคส)
  • พรรณไม้ที่ให้ดอกเด่น เช่น อ่อมแซบ ดาวกระจาย พวงชมพู อัญชัน
  • พรรณไม้ที่ให้ผลสีสวย เช่น พริกต่างๆ มะเขือเทศ ส้มจี๊ด เลม่อน มะม่วงหาวมะนาวโห่ เชอรี่ หม่อน
  • ส่วนไม้ผลหลายชนิด หากตัดกิ่งให้โปร่งตาและแต่งทรงให้สวยก็ใช้เป็นไม้ประธานในสวนได้เช่นกัน อย่าง ลิ้นจี่ มะม่วง ตะลิงปลิง และมะนาว ฯลฯ

แบ่งโซนอย่างชัดเจน การแบ่งโซนช่วยให้การตกแต่งสวนทำได้ง่ายขึ้นโดยเฉพาะหากต้องการควบคุมบรรยากาศสวนรูปแบบใดรูปแบบหนึ่งให้ชัดเจนเช่น หากต้องการจัดสวนอังกฤษแต่ในพื้นที่มีต้นที่สื่อถึงบรรยากาศสวนเมืองร้อน อย่าง กล้วย หรือมะละกออยู่จำนวนมากก็อาจทำให้บรรยากาศของสวนอังกฤษเปลี่ยนไปการแยกพื้นที่ของสวนครัว ช่วยแก้ปัญหาเหล่านี้ได้อาจใช้พื้นที่สำหรับทำสวนครัวไม่เกิน 1 ใน 4 ส่วนของพื้นที่สวนทั้งหมด เพื่อปลูกพืชผักกินได้สำหรับใช้ในร้าน หรือจัดพื้นที่ให้เป็นโซนกิจกรรม Workshop สอนเด็กปลูกผัก หรือทำอาหารฯลฯ ร่วมด้วย แม้จะแบ่งโซนอย่างชัดเจนแล้ว ก็อาจแทรกไม้กินได้รูปทรงสวยงามกลมกลืนกับบรรยากาศเข้าไปด้วย

นอกเหนือจากนี้อาจใส่แนวคิดเรื่องการนำวัสดุเหลือใช้จากในบ้าน มาใช้ปลูกพืชผัก รวมถึงเลือกใช้วัสดุตกแต่งให้เข้ากับภาพรวมของสวนเช่น หากจัดสวนธรรมชาติ การนำวัสดุธรรมชาติ อย่างไม้ หิน มาตกแต่งก็เข้ากับบรรยากาศได้ดี  หรือในสวนยุโรปชนบท อาจเลือกใช้วัสดุ อย่าง อิฐ หิน เหล็ก สังกะสีขึ้นสนิม ไม้เก่า มาตกแต่งก็เข้าก็เข้ากับบรรยากาศเช่นกัน

ลองไปชมมุมสวนกินได้ของทั้ง 4 คาเฟ่ที่อยู่ไม่ไกลกรุงกัน

NaturaCafé ย่านจอมทอง กรุงเทพฯ

คาเฟ่ในสวนที่ตั้งใจอนุรักษ์พื้นที่สีเขียวและต้นไม้ดั้งเดิมในท้องถิ่นไว้ เมื่อปรับปรุงสวน จึงเก็บสภาพของคูคลองร่องสวน และพืชนานาชนิดที่เติบโตอย่างเป็นธรรมชาติไว้ บางชนิดสามารถนำมาทำอาหาร อย่างลิ้นจี่ ตะลิงปลิง มะม่วง มะนาว ทองหลาง ใบเตย ตะไคร้ พริกไทย ชะพลู อ่อมแซบ ถั่วพู ดาวกระจาย  ฯลฯ

จุดเด่นของที่นี่นอกจากพื้นที่สีเขียวแล้ว ยังมีอาคารไม้ไผ่ซึ่งใช้เป็นที่นั่งรับประทานอาหาร และโซนคาเฟ่ซึ่งอยู่ติดริมน้ำ รวมถึงมีกิจกรรมล่องเรือชมวิถีริมคลองบางขุนเทียนและวัดวาอารามต่างๆ
Facebook : Natura Café

อ่อมแซบ หรือบุษบาฮาวาย เป็นไม้กินได้ ที่เติบโตและขยายพันธุ์ได้ง่าย จึงมักพบเห็นเติบโตตามริมทางให้ดอกสีสวยที่ใช้ตกแต่งและประกอบเมนูอาหารได้
รักษาบรรยากาศของท้องร่องสวนในอดีตไว้แต่สร้างบรรยากาศให้สวยงาม ด้วยการตัดกิ่งและแต่งทรงต้นลิ้นจี่ดั้งเดิมในพื้นที่ให้โปร่งตาสวยงาม นำต้นเคราฤาษีมาตกแต่งตามกิ่งให้ดูพริ้วไหวสวยงามทำสะพานให้เดินชมสวนได้อย่างสะดวก
เมนูจากสวน อย่าง เมี่ยงตามฤดูกาลและน้ำตะลิงปลิง ส่วนของเมี่ยงนั้นชูรสเปรี้ยวด้วยตะลิงปลิง และใช้ใบทองหลางซึ่งปัจจุบันหาได้ยาก กับใบชะพลูสำหรับห่อเครื่องที่มีส่วนผสมจากมะพร้าวคั่ว ถั่วลิสงและกุ้งแห้งป่น หัวหอมขิงซอยและผิวส้มซ่า คลุกเคล้าให้เข้ากันกับน้ำเมี่ยง ส่วนน้ำตะลิงปลิงนั้นมีสูตรเด็ดเคล็ดลับจากการนำผลตะลิงปลิงล้างเกลือแล้วผึ่งแดดหลายแดด ก่อนนำมาปรุงเป็นเครื่องดื่มที่ชวนให้สดชื่น

บ้าน1000 ไม้ Café&Farm ย่านสามโคก ปทุมธานี

คาเฟ่ริมน้ำติดคลองบางเตยและสวนเกษตรพอเพียง ที่มีบรรยากาศร่มรื่น ซึ่งนอกจากแปลงนาสาธิตแล้ว ยังแบ่งพื้นที่ส่วนหนึ่ง สำหรับปลูกพืชผัก เพาะต้นอ่อน และเลี้ยงไส้เดือน  เพื่อเป็นตัวอย่างของการทำเกษตรผสมผสานในพื้นที่ขนาดย่อม

สำหรับโซนพืชผักกินได้นั้น จะใช้พื้นที่เพียง 1 งาน จากพื้นที่ทั้งหมด 3 ไร่ ภายในสวนเน้นปลูกพืชผักอายุหลายปีอย่าง วอเตอร์เคส มะเขือ แทรกด้วยแปลงผักอายุสั้น อย่าง ผักกินใบที่ปลูกหมุนเวียนกันไป ผสมผสานกับสมุนไพรที่ใช้ในร้านเป็นหลักนำวัสดุเหลือใช้เป็นภาชนะปลูกพืชผัก เพื่อเป็นตัวอย่างให้เด็กๆ ได้เห็นในเรื่องการใช้สิ่งของอย่างคุ้มค่า
Facebook : บ้าน 1000 ไม้ café&farm

ขนาดแปลงปลูกผัก กว้าง 1 เมตร ก่อขอบแปลงด้วยอิฐ เว้นทางเดินระหว่างแปลงให้เข้าไปดูแลได้อย่างทั่วถึงทั้งยังนำสิ่งของเหลือใช้นำมาประยุกต์สำหรับปลูกพืชผักอย่างวงท่อซีเมนต์ที่เพนท์ตกแต่งให้สวยงาม

Tips

สูตรดินปลูกผักของบ้าน1000ไม้ ใช้ดิน 4 ส่วน ใบก้ามปู 2 ส่วน ปุ๋ยคอก 1 ส่วน และปุ๋ยมูลไส้เดือนครึ่งส่วน คลุกคล้าแล้วหมักให้เข้ากัน หมักทิ้งไว้สักประมาณ 1 เดือน ค่อยนำมาใช้บำรุงดิน

นำรถเข็นเก่ามาใช้ประโยชน์สำหรับปลูกพืชผักสมุนไพร

Nitan Café ย่านปทุมธานี

คาเฟ่ในสวนที่สร้างบรรยากาศของโลกแห่งจินตนาการ ในพื้นที่ 200 ตารางวา นอกจากอาคารแล้ว ยังแบ่งพื้นที่สวนออกเป็นสามโซน คือ สวนสวยด้านหน้าคาเฟ่  ซึ่งออกแบบเป็นสวนสไตล์ป่าชนบทอังกฤษ มีลำธารตื้นๆให้เด็กๆเล่นช้อนปลา โซนสนามเด็กเล่นใจกลางสวน ซึ่งมีบ้านบนต้นไม้ ชิงช้า ไม้ลื่น และทุ่งหญ้าให้ได้วิ่งเล่นและพื้นที่ริมน้ำด้านหลังซึ่งมีแปลงพืชผักสมุนไพรที่นำมาใช้ในร้านด้วย

facebook : nitancafe

Whispering Café ย่านสามพราน จ.นครปฐม

คาเฟ่อาหารสุขภาพสไตล์เมดิเตอร์เรเนียนผสมผสานแบบไทยๆ แนวคิดของสวนนี้ ตั้งใจปลูกต้นไม้ให้คล้ายขึ้นเองตามธรรมชาติ ในพื้นที่แต่ละโซนนอกจากขุดบ่อกว้างเพื่อสร้างระบบนิเวศน์แล้ว รอบบ่อยังมีทุ่งดอกไม้ที่ชูช่ออวดสวยนอกจากส่วนคาเฟ่ที่ตกแต่งสไตล์เมดิเตอร์เรเนียน ยังมีโซนปลูกพืชผักกินได้เพื่อนำผลผลิตมาประกอบเมนูในร้าน และมีซุ้มดอกไม้สีสวยสำหรับใช้ตกแต่งเครื่องดื่ม

Facebook :Whispering Café

ยังมีคาเฟ่บรรยากาศดีที่น่าสนใจอีกมากมายสามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ หนังสือ Outdoor Café  เนื้อหาในเล่ม นอกจากมีตัวอย่างของคาเฟ่ในสวนรูปแบบต่างๆแล้ว ยังมีข้อคิดดีๆจากผู้ลงมือทำและความรู้เรื่องการออกแบบคาเฟ่ให้ตรงใจคนรักสวน  หนังสือเล่มนี้จึงเหมาะสำหรับผู้สนใจเปิดคาเฟ่หรือกำลังคิดทำร้านต่างๆต่อยอดในพื้นที่ของตัวเอง

สั่งซื้อออนไลน์ได้ที่นี่

เรื่อง ทิพาพรรณ

ภาพ อภิรักษ์ สุขสัย

เบลนด์ชาสมุนไพรตามสไตล์ของตัวเองที่ Sawanbondin Farm & Tea House

James 500 Organic Farm Style คาเฟ่ของคนหัวใจฟาร์ม