เฟิน จัดเป็นพืชชั้นต่ำหรือพืชไร้ดอก ที่มีวิวัฒนาการมานานกว่า 400 ล้านปี เฟินช่วยสร้างความชุ่มชื้นให้กับพื้นโลก ทำให้เกิดสิ่งมีชีวิต เช่น สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ พืชมีดอกและสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ในเวลาต่อมา จึงกล่าวได้ว่า เฟินเป็นต้นกำเนิดของไม้ประดับในปัจจุบัน
ในป่าธรรมชาติทั่วโลก มีพืชพวกเฟินและใกล้เคียงเฟิน 12,000 ชนิด 230-250 สกุล โดยกลุ่มที่เป็นเฟินแท้มีมากที่สุดคือ 10,400 ชนิด สำหรับในบ้านเราพบเฟินแท้ในธรรมชาติ 671 ชนิด 139 สกุล 35 วงศ์ (จากการสำรวจของ รศ.ดร.ทวีศักดิ์ บุญเกิด ที่รายงานไว้ในหนังสือ Pteridophytes in Thailand เมื่อปีค.ศ. 2000)
ความโดดเด่นที่แตกต่าง เฟินเป็นไม้ประดับที่แตกต่างจากไม้ประดับอื่นๆ อันได้แก่
ราก เฟินมีรากฝอยที่เจริญอยู่ตามผิวดิน ซอกผาหินหรือต้นไม้ใหม่ ดูดซับธาตุอาหารได้ดี และยึดเกาะกับพื้นดินได้อย่างมั่นคง
ลำต้น เฟินมีลักษณะลำต้นหลายแบบ ทั้งแบบลำต้นสูงใหญ่ เช่น ทรีเฟินหรือหัสดำ บางชนิดมีลำต้นอยู่ใต้ดิน เช่น เฟินกีบแรด บางชนิดลำต้นเป็นเหง้าทอดเลื้อยไปตามผิวดิน เช่น เฟินนาคราช กระแตไต่ไม้ เฟินใบมะขาม และอีกจำนวนไม่น้อยที่มีลำต้นเลื้อยไปได้ไกล เช่น เฟินลิเภา
ใบ ผลิจากตาที่ปลายยอดของลำต้น มีใบอ่อนม้วนงอ อวบน้ำและเปราะง่าย แต่ละชนิดก็มีรูปทรง สีสัน ขนาดต่างๆ กันไป
เช่น ตัวอย่างต่อไปนี้
ใบเฟินแบ่งเป็น 2 ส่วนคิอ ก้านและแผ่นใบ ก้านใบมักมีขนหรือเกล็ดปกคลุม ส่วนแผ่นใบก็มีรูปร่างต่างกัน ทั้งแบบใบเดี่ยว เช่น เฟินหัวใจ เฟินข้าหลวง ใบประกอบแบบขนนก 1-4 ชั้น เช่น เฟินใบมะขาม เฟินทอง เฟินนาคราช ใบเป็นสายยาว เช่น เฟินชายผ้าสีดา บางชนิดมีแผ่นใบบอบบาง เช่น เฟินก้านดำ บางชนิดมีแผ่นใบหนาเป็นมัน และบางชนิดใบชูตั้งขึ้นและหยักเว้าคล้ายเขากวาง ใบเฟินทุกชนิดมี 2 แบบคือ ใบที่ไม่สร้างสปอร์และสร้างสปอร์ ซึ่งในบางชนิดใบทั้งสองจะมีลักษณะที่คล้ายหรือแตกต่างกัน
อับสปอร์ เฟินเป็นพืชไร้ดอก ดังนั้นจึงไม่มีดอกและเมล็ดที่ใช้ขยายพันธุ์แบบพืชอื่น เฟินจึงสร้างอับสปอร์ หรือ ซอรัสไว้ที่หลังใบ เมื่อถึงเวลา กลไกของอับสปอร์ก็จะปล่อยสปอร์สีน้ำตาลที่เป็นฝุ่นเล็กๆ ให้ปลิวไปตามลม
ข้อมูลจาก มือใหม่หัดปลูกเฟิน โดย อุไร จิรมงคลการ สำนักพิมพ์บ้านและสวน
สงวนสิทธิ์ บมจ.อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง ใช้เพื่อเผยแผร่ทางอินเตอร์เนต ห้ามทำซ้ำหรือดัดแปลงด้วยวิธีการอื่นใด โดยมิได้รับอนุญาต
