12 สิงหาคม เป็นวันสำคัญของชาวไทยก็คือ เป็นวันเฉลิมพระชนมพรรษาของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และ “วันแม่แห่งชาติ” เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติ์ให้คนไทยและคนทั้งโลกได้ตระหนักถึงพระราชกรณียกิจอันมากมาย และปลุกจิตสำนึกให้คนหันมาอนุรักษ์ทรัพยกรธรรมชาติ ในวงการพฤกษศาสตร์จึงทูลเกล้าฯขอพระราชทานพระนามมาตั้งเป็นชื่อวิทยาศาสตร์ในส่วนของคำระบุชนิด (Species Epithet) ให้กับพันธุ์ไม้ที่ค้นพบใหม่ รวมถึงตั้งเป็นชื่อพันธุ์ไม้ที่ปรับปรุงพันธุ์ขึ้นใหม่
มาดูกันว่า มีพรรณไม้ใดบ้างที่ตั้งตามพระนามของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
คัทลียาควีนสิริกิติ์
Cattleya ‘Queen Sirikhit’ ลูกผสมระหว่าง Cattleya Bow Bells กับ C.o’brieniana var. alba โดย Peter McKenzie Black จากบริษัท Black & Flory เป็นผู้ขอพระราชทานพระนามสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถและจดทะเบียนตั้งชื่อพันธุ์เมื่อวันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2501 เป็นกล้วยไม้ที่ได้รับรางวัลชนะเลิศในงานประกวดของสมาคมพืชสวนอังกฤษและเป็นดอกไม้ที่สมเด็จพระบรมราชินีนาถพระราชทานให้เป็นดอกไม้ประจำวันสตรีไทย
ดอนญ่าควีนสิริกิติ์
Mussaenda ‘Queen Sirikit’ ลูกผสมระหว่าง Mussaenda ‘Dona Luz’ กับ M. philippica var. aurorae ที่มหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์ทดลองผสมเกสรและคัดเลือกต้นที่ดีที่สุด เพื่อขอพระราชทานพระนามสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ มาตั้งเป็นชื่อพันธุ์ เนื่องในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินเยือนประเทศฟิลิปปินส์เมื่อปี พ.ศ. 2506
กุหลาบควีนสิริกิติ์
Rosa ‘Queen Sirikit’ กุหลาบลูกผสมระหว่างพันธุ์ Königinder rosen กับพันธุ์ Golden Giant มีความสวยงามจนได้รับรางวัลชนะเลิศในการประกวดกุหลาบที่ประเทศไอร์แลนด์ ในปี พ. ศ. 2513 ต่อมา Andre Hendricx ผู้อำนวยการเรือนกุหลาบ Grandes Roseraies du Val de Loire ประเทศฝรั่งเศส ได้ขอพระราชทานพระนามสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถมาจดทะเบียนตั้งเป็นชื่อพันธุ์เมื่อปี พ.ศ. 2514
โมกราชินี/ โมกสิริกิติ์
Wrightia sirikitiae D.J.Middleton & Santisuk ค้นพบครั้งแรกโดยศาสตราจารย์ ดร.ธวัชชัย สันติสุข บนเขาหินปูนในจังหวัดสระบุรี ต่อมาได้ร่วมมือกับ David John Middleton ผู้เชี่ยวชาญพรรณไม้ ในกลุ่มนี้ จัดทำคำบรรยายลักษณะ และขอพระราชทานพระนามสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ มาตั้งเป็นคำระบุชนิดเมื่อปี พ.ศ. 2544
มหาพรหมราชินี
Mitrephora sirikitiae Weeras., Chalermglin & R.M.K.Saunders เป็นพืชถิ่นเดียวของไทย พบครั้งแรกโดย ดร.ปิยะ เฉลิมกลิ่น พบเฉพาะบนเขาหินปูนในจังหวัดแม่ฮ่องสอน เมื่อปี พ.ศ. 2542 ต่อมาได้ขอพระราชทานพระนามสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ มาตั้งเป็นคำระบุชนิดและชื่อไทย เนื่องในโอกาสทรงเจริญพระชนมพรรษา72 พรรษาในปี พ.ศ. 2547
นอกจากนี้ยังมีพรรณไม้ที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงพระราชทานชื่อให้อีกหลายชนิด คือ ดุสิตา ทิพเกสร มณีเทวา สร้อยสุวรรณา สรัสจันทร อีกด้วย
