มีลายเส้นบนใบ : หนอนชอนใบ
หนอนชอนใบเกิดจากผีเสื้อกลางคืนขนาดเล็ก วางไข่บนใบและใต้ใบ ใกล้กับเส้นกลางใบ เมื่อฟักตัวเป็นหนอนจะเจาะผิวเคลือบใบก่อนสอดตัวคลืบคลานกินเนื้อเยื่อใบ เห็นเป็นลายเส้นบนใบ จากนั้นใบจะบิดเบี้ยวผิดรูป ขอบใบม้วนเข้าหาเส้นกลางใบ ทำให้ต้นไม้แคระแกร็นในที่สุด
กำจัดด้วยชีววิธี : ใช้แมลงเบียน แตนเบียน วางไข่ในตัวหนอนชอนใบ
สูตรสมุนไพร : สะเดา ข่า ตระไคร้หอม น้ำ
วิธีใช้ : สับใบสะเดา ข่า และตะไคร้หอม อย่างละ 1 กิโลกรัมให้ละเอียด นำส่วนผสมทั้งสามอย่างมาตำรวมกัน ผสมกับน้ำ 20 ลิตร หมักไว้1 คืน กรองเอาน้ำหัวเชื้อที่ได้ นำไปผสมน้ำในสัดส่วน 1 : 1 ฉีดพ่นทุก 7 วันในตอนเย็น
ใบพืชมีจุดด่างขาว : ไรแดง
ใบพืชมีจุดด่างบางๆ สีใบจางลงและขอบใบม้วนงอ จากนั้นใบจะร่วง และต้นพืชอาจตายได้ โดยสังเกตได้ว่ามีละอองน้ำหลังรดน้ำต้นไม้ที่เกาะค้างบนใยที่แทบจะมองไม่เห็น ขึงระหว่างก้านและใบพืช ไรแดงมีชื่อเรียกอีกชื่อว่าไรแมงมุมเพราะสามารถสร้างใยได้เหมือนแมงมุม ทำลายใบเป็นจุดด่างขาวตามเส้นใบ แพร่ขยายในวงกว้างทำให้ใบขาวซีด กระด้างกรอบ แล้วค่อยๆ แห้งและร่วงจากต้น
กำจัดด้วยชีววิธี : ใช้แมลงห้ำ อย่าง ไรตัวห้ำ กินตัวไรแดง
สูตรสมุนไพร : สะเดา+ข่า+ตระไคร้หอม+น้ำ
วิธีใช้ : สับใบสะเดา ข่า และตะไคร้หอม อย่างละ 1 กิโลกรัมให้ละเอียด นำส่วนผสมทั้งสามอย่างมาตำรวมกัน ผสมกับน้ำ 20 ลิตร หมักไว้1 คืน กรองเอาน้ำหัวเชื้อที่ได้ นำไปผสมน้ำในสัดส่วน 1 : 1 ฉีดพ่นทุก 7 วันในตอนเย็น
มีจุดสีเหลือง หงิกงอ : แมลงหวี่ขาว
แมลงหวี่ขาวและตัวอ่อนจะรวมกลุ่มอยู่ใต้ใบของพืช ทั้งต้นผักใบเขียวทางการเกษตรเป็นศัตรูตัวฉกาจของพืชผักสวนครัว แมลงหวี่ขาวจะดูดกินน้ำเลี้ยงจากใบและยอดของต้นไม้ ทำให้เกิดจุดสีเหลืองบนใบพืช ใบหงิกงอขอบใบม้วนลงด้านล่าง ต้นแคระแกร็น และเป็นพาหะนำเชื้อไวรัสสาเหตุของโรคใบด่าง
กำจัดด้วยชีววิธี : ใช้แมลงเบียนเช่น แตนเบียน วางไข่ในตัวแมลงหวี่ขาว
สูตรสมุนไพร : ดอกดาวเรือง ยาสูบ
วิธีใช้ : เลือกพืชที่มีกลิ่นแรงอย่าง ใช้ยาสูบแช่น้ำ คั้นน้ำบอระเพ็ด คั้นน้ำดอกดาวเรือง ผสมน้ำสะอาดแล้วนำไปฉีดรดต้นไม้ กลิ่นฉุนๆจะไล่แมลงหวี่ไม่ให้เข้ามาใกล้ต้นไม้
ใบแหว่ง มีรอยกัด : หอยทาก
อีกหนึ่งศัตรูตัวร้ายในสวนคือ หอยทาก จะเติบโตและขยายพันธุ์จำนวนมากในช่วงฤดูฝน วางไข่ในพื้นที่อับชื้นอยากซากกองใบไม้ ซากไม้ผุ เมื่อแพร่ขยายเติบโตขึ้นออกหากินในช่วงเวลากลางคืนที่มีอากาศเย็นลง และกัดกินใบไม้เกือบทุกชนิดเป็นอาหาร การป้องกันหอยทากในเบื้องต้นคือต้องรู้จักสร้างนิเวศในสวนไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ หรือหากพบเจอว่าหอยทากบุกแล้วให้เก็บไปทิ้งให้ไกลจากพื้นที่สวนของเรา
วิธีป้องกัน : ใช้ปูนขาว กากกาแฟ กระเทียมสับ โรยรอบๆ โคนต้นไม้ แปลงปลูก ฤทธิ์กรด ด่าง จะทำให้ตัวหอยทากรู้สึกระคายเคืองและไม่เข้ามาใกล้บริเวณนั้นอีก
วิธีการฉีดพ่นสารเหล่านี้ให้ได้ผลดีควรทำในช่วงเช้าหรือเย็น โดยฉีดพ่น ให้ทั่วทรงพุ่ม โดยเฉพาะใต้ใบพืชซึ่งมักเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยและวางไข่ของ แมลงศัตรูพืช ควรใช้สารสกัดจากพืชสมุนไพรแต่ละสูตรสลับกันไป ไม่ควรใช้สารสกัด สูตรเดียวติดต่อกัน เพราะอาจทำให้แมลงเกิดการดื้อยาได้ ไปรู้จักสมุนไพรไล่แมลงสูตรต่างๆ ได้ที่หนังสือ สมุนไพรไล่แมลง
สั่งซื้อหนังสือสมุนไพรไล่แมลงได้ที่ สำนักพิมพ์บ้านและสวน
เรื่อง JOMM YB
ภาพประกอบ ศิริภัสสร
ข้อมูล : หนังสือโรคและแมลงพืช /หนังสือสมุนไพรไล่แมลง