© COPYRIGHT 2025 AME IMAGINATIVE COMPANY LIMITED.
อยากให้ทุกคนนั่งไทม์แมชชีนไปเมื่อ 6 เดือนที่แล้ว ตอนนั้นนอกจากจังหวัดเชียงใหม่จะต้องเผชิญกับวิกฤตโควิด-19 แล้วยังมีฝุ่น pm2.5 อยู่เช่นกัน กลุ่มสถาปนิกใจบ้าน สตูดิโอและภาคีอื่นๆได้สำรวจพื้นที่สีเขียวและพื้นที่รกร้างต่างๆในเมือง จนมาพบกับกองขยะร้างที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์จนกลายมาเป็นสวนผักคนเมืองเชียงใหม่ในที่สุด แปลงผักบางส่วนเปิดให้คนมาเรียนรู้ พักผ่อนหย่อนใจ และเก็บผักไปปรุงอาหารได้ฟรี เริ่มจาก 3 ครอบครัว ซึ่งปลูกและเก็บไปแบ่งปัน 19 ครอบครัว ช่วงที่ล็อกดาวน์ ผู้คนเริ่มเผชิญกับวิกฤตการณ์ด้านอาหาร ใจบ้าน สตูดิโอเข้าไปคุยกับพี่น้องผู้ที่อยู่ในบริเวณชุมชนริมคลองแม่ข่า ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้ใช้แรงงานและเป็นคนชายขอบของสังคมว่าเขาจะสามารถดำรงชีวิตอย่างไรในช่วงเวลาที่ยากลำบากนี้แล้วก็พบว่าพวกเขาส่วนใหญ่เริ่มตกงานมาตั้งแต่ปลายเดือนมกราคมที่นักท่องเที่ยวไม่สามารถเดินทางมาที่จังหวัดเชียงใหม่ได้ รายจ่ายครึ่งหนึ่งของเงินเดือนคือค่าอาหารเลี้ยงชีพ เมื่อรายได้ต่อวันไม่มี หลายครอบครัวที่ต้องดูแลผู้สูงอายุและเด็กจึงกลายเป็นภาระหน้าที่ซึ่งลำบากมาก ทางออกคือครอบครัวเหล่านี้ต้องปลูกผักบริเวณพื้นที่ริมคลองแม่ข่าที่มีสภาพน้ำเน่าเสียและไม่เอื้อต่อการบริโภค หลังจากนั้นจึงเริ่มคุยกับเครือข่ายต่างๆมาเริ่มบุกเบิกที่ดินตรงนี้เพื่อให้เป็นพื้นที่ปลูกผักสร้างอาหารให้คนในชุมชน บ้ารึเปล่า…นี่มันกองขยะ พื้นที่ขนาด 2.5 ไร่นี้เดิมเป็นกองขยะ 5 พันตันที่ถูกทิ้งมานานร่วม20 ปี ซึ่งรวบรวมมาจากช่วงที่เชียงใหม่ประสบภัยน้ำท่วมโดยมีเทศบาลเมืองเชียงใหม่เป็นเจ้าของ หลังจากที่พูดคุยกันอยู่หลายครั้ง ใจบ้าน สตูดิโอและภาคีที่เกี่ยวข้องได้รับความอนุเคราะห์ในการใช้ที่ดินดังกล่าวเป็นพื้นที่สาธารณะสำหรับสวนผักคนเมืองเชียงใหม่ในที่สุด “หลังจากได้ที่ดินมาแล้ว งานต่อไปคือการระดมทุน ระดมกล้าไม้ ระดมเมล็ด หรืออุปกรณ์การเกษตร เมื่อเริ่มต้นทำก็ขุดดินไปเจอยางรถยนต์ กรมเจ้าท่าจึงนำดินมาช่วยถมให้ ส่วนภาคเอกชนหลายที่ก็บริจากถ่านไบโอชาร์ในการบำบัดดินและขุดน้ำบาดาล ถ้าสรุปความรู้สึกสั้นๆจะสรุปได้ว่าสถานการณ์บ้านเมืองที่ไม่มั่นคง แต่ด้วยพลังของประชาชนสามารถสร้างความมั่นคงให้เกิดขึ้นได้ มันคือโอกาสท่ามกลางวิกฤต” คุณตี๋-ศุภวุฒิ บุญมหาธนากรผู้ก่อตั้งใจบ้าน […]
สำหรับมือใหญ่ที่อยากปลูกผักไว้ทานเองจริงๆ การปลูกผักงอกอย่างทานตะวันงอกสำหรับไว้บริโภคก็เป็นการเริ่มต้นที่ดี มาดูวิธีเพาะเมล็ดทานตะวัน แบบง่ายๆกัน
เล้าไก่สวย ที่เห็นอยู่นี้ เป็นโซนใหม่ที่บ้านไร่ไออรุณ โฮมสเตย์ในดวงใจของใครหลายคนที่ จ.ระนอง ซึ่งตอนนี้คุณเบส วิโรจน์ ฉิมมี ผู้ก่อตั้งได้ต่อเติมขยายพื้นที่เพิ่มเติมสร้างเล้าไก่ดีไซน์สมัยใหม่ สำหรับ เลี้ยงไก่ไข่ และไก่สวยงามเข้าไปด้วย •บ้านไร่ไออรุณ … เพราะความฝัน ไม่มีวันหยุด คุณเบสเล่าถึงเหตุผลที่สร้าง เล้าไก่สวย แห่งนี้เพราะส่วนตัวแล้วชื่นชอบการเลี้ยงไก่ อยากเลี้ยงไก่มานาน จึงเลี้ยงไก่พันธุ์สำหรับเก็บไข่ไก่ เลี้ยงไก่แจ้ไว้สร้างความเพลิดเพลิน และใช้มูลไก่เป็นปุ๋ยให้แปลงผักอินทรีย์ในโฮมสเตย์ด้วย เลยสร้างพื้นที่ส่วนนี้ขึ้นมา ออกแบบกันง่ายๆ ในแบบที่ถนัด เข้ากับบรรยากาศของโฮมสเตย์ที่ไม่ได้ปรุงแต่งมากมายแต่ก็มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เล้าไก่ของคุณเบสจึงมีหน้าตาที่ดูทันสมัยใช้วัสดุที่กลมกลืนจากธรรมชาติ แต่สิ่งสำคัญคือความแข็งแรงคงทน ซึ่งเป็นข้อคำนึงหลักในออกแบบห้องพักของบ้านไร่ไออรุณที่ต้องแข็งแรงแต่บรรยากาศเป็นหนึ่งเดียวกัน ตัวเล้าไก่จึงสร้างจากโครงเหล็กเช่นเดียวกับกรงทางเดินทางเดินที่กั้นด้วยแผงตะแกรงทำเป็นแนวยาวกว่า 100 เมตร ให้ไก่ได้มีพื้นที่ได้เดินคุ้ยเขี่ยอาหารอย่างเป็นที่เป็นทาง ลดการรบกวนพื้นที่ส่วนอื่นๆ และที่สำคัญคือเป็นการกั้นขอบเขตให้ไก่ปลอดภัยจากสัตว์อย่างเช่นสุนัขสัตว์เลี้ยงของคุณเบสหรือจะเป็นสัตว์อื่นๆ ที่อาศัยอยู่ตามธรรมชาติด้วย นอกจากความแข็งแรง มีความปลอดภัย องค์ประกอบอื่นๆ ที่คุณเบสให้ความสำคัญคือการสร้างบริบทให้ไก่อยู่แล้วมีความสุข ทั้งในเรื่องของความสะอาดที่โรงเรือนจะต้องโปร่งโล่งระบายอากาศได้ดี ทำรังให้ไก่ออกไข่ต้องอุ่นไม่เย็นเกินไป การโรยก้อนกรวดตามทางเดินให้ไก่ได้คุ้ยเขี่ยอาหาร มีการรองฟางในพื้นเล้า มีคอนให้ไก่ได้นอน เล้าไก่ก็ต้องสวยงามน่ามองเพื่อให้แขกที่มาพักผ่อนได้เพลิดเพลินด้วย แม้ว่าเล้าไก่จะเพิ่งสร้างขึ้นในช่วงเวลาไม่กี่วันมานี้ และเจ้ากุ๊กไก่อยู่ในช่วงหัดเดินตามทางเดินแต่ก็เริ่มมีไก่ออกไข่แล้วตั้งวันแรกที่ย้ายไก่เข้ากรง เช่นเดียวกับมูลไก่ที่กลายเป็นปุ๋ยให้ผักอินทรีย์ไปแล้วเช่นกัน สถานที่ : บ้านไร่ไออรุณ อำเภอกะเปอร์ จ.ระนอง […]
แม้ว่าจะเป็นพืชสมุนไพรฝรั่งปราบเซียนที่หลายๆ ต่อหลายเสียงบอกว่าปลูกเลี้ยงไม่รอด แต่รู้หรือไม่ว่าโรสแมรี่ขยายพันธุ์ง่ายมาก ด้วยวิธี ปักชำกิ่งโรสแมรี่
นอกจากผักคู่อริที่ไม่ควรปลูกใกล้กันแล้วยังมี ผักคู่หู (Good Companion Planting) คือพืชที่ปลูกใกล้กันแล้วจะเกื้อกูลซึ่งกันและกันด้วย
การติดตั้งระบบให้น้ำในสวนสำหรับหลายคนอาจเป็นเรื่องใหม่ จึงเกิดคำถามและข้อสงสัยขึ้นมากมาย วันนี้สำนักพิมพ์บ้านและสวนจึงมาขอความรู้จากอาจารย์ขวัญชัย จิตสำรวย
ความหลงใหลในกลิ่นอายของสวนแบบอิตาลีตั้งแต่เมื่อครั้งที่ดูภาพยนตร์เรื่อง Letter to Juliet ฉากเมืองเวโรนา ในประเทศอิตาลีอันน่าประทับใจทำให้
หากจะนึกว่าปลูกต้นไม้อะไรดี เราจึงอยากจะลองมาชวนปลูกอะไรใหม่ ๆ ที่นึกไม่ถึงอย่าง “เมลอน” กันดูบ้าง
บ้านไม่มีพื้นที่แต่อยากปลูกผัก Farmshelf แปลงผักอัจริยะ เป็นอีกหนึ่งเทคโนโลยีที่ตอบโจทย์คนเมือง ไม่ต้องดูแลมากมาย แต่ปลูกผักทานเองได้
เข้าหน้าฝนแล้วอย่าลืมตรวจตราไม้ใหญ่ในสวน ว่า ค้ำยัน ไว้มั่นคงแข็งแรงหรือไม่ เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาโค่นล้ม จนก่อให้เกิดความเสียหายตามมา
ก่อน เลี้ยงไก่ ลองมาทำความรู้จักกับธรรมชาติของไก่ก่อน ไก่เป็นสัตว์นักสำรวจที่อาจเดินคุ้ยเขี่ยอาหารจนทำให้สนามหญ้า แปลงผักสวนครัว หรือแปลงดอกไม้
มีผักหลายชนิด ที่สามารถขยายพันธุ์ด้วยการ ปักชำผัก โดยไม่ต้องเพาะต้นกล้าใหม่ เช่น หัวหอม หอมแบ่ง ผักกาดขาว ผักชี เเละแครอท หรือผักพื้นบ้านคู่ครัวไทย เช่น กะเพรา โหระพา สะระแหน่ เเละตะไคร้ ที่เด็ดก้านมาชำดินหรือชำน้ำรอให้รากงอก แล้วค่อยนำไปปลูกต่อได้ง่าย ๆ แต่ปัญหา ปักชำผัก ไม่ติด รากไม่งอก เน่าในน้ำ หรือแห้งตายในดิน ก็เกิดขึ้นได้เสมอ หากวิธีการชำและการดูแลไม่เหมาะสม ซึ่งประกอบด้วยปัจจัยหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นสภาพของน้ำ ดินที่ใช้ชำ กิ่งก้านที่เลือกนำมาชำ เเละอุณหภูมิรอบ ๆ บริเวณเพาะกล้าชำที่อาจร้อนเกินไป วันนี้เราจะพาไปดู 2 วิธีปักชำผักอย่าง กะเพรา และโหระพา ให้รากงอกด้วยขั้นตอนง่าย ๆ โดยใช้ขวดพลาสติกเหลือใช้เป็นภาชนะสำหรับปักชำ อุปกรณ์ในการ ปักชำผัก การปักชำแบบควบแน่น ในขวดพลาสติก หลักการในการชำดินแบบควบแน่นคือ การควบคุมให้บรรยากาศรอบ ๆ ต้นพืชมีความความชื้นและอุณหภูมิที่เหมาะสม ซึ่งการปักชำให้ได้ผลดีนั้น นิยมทำในเรือนเพาะชำที่สามารถควบคุมอุณหภูมิให้พอเหมาะกับการแตกราก โดยต้องทำให้ความดันไอน้ำในบรรยากาศรอบ ๆ ต้นพืชมีค่าใกล้เคียงกับความดันไอน้ำในช่องว่างระหว่างเซลล์พืช […]
กราฟิกดีไซเนอร์ทั้งสองที่ปลูกผักสวนครัว เร่งเรียนรู้ภายใน 3 เดือน เเม้จะล้มเหลวในครั้งเเรก เเต่ก็มุ่งมั่นที่จะจัดการให้ฟาร์มผักออร์แกนิกสำเร็จ
เมื่อการปลูกผักก็มีเหงื่อนไข เพราะมีผักหลายชนิดที่เป็น ผักคู่อริ หรือเป็นพืชที่เป็นศัตรูต่อกันและกัน จึงควรปลูกให้ห่างกัน หรือที่เรียกกันว่า พืชคู่อริ
หินฟองน้ำเป็นวัสดุตกแต่งสวนเฟินยอดนิยม เพราะมักจะมีมอสส์และเฟินขึ้นปกคลุมดูเป็นธรรมชาติ โดยเฉพาะเฟินก้านดำที่ขึ้นง่าย โตไว และชอบขึ้นบนหินฟองน้ำมากเป็นพิเศษ
จากวิกฤติที่เราเผชิญกันอยู่ในเวลานี้ ทำให้การปลูกผักสวนครัวในบ้านกลายเป็นกิจกรรมที่หลายคนได้ลงมือทำกันอย่างจริงจัง นอกจากช่วยผ่อนคลายความเครียดแล้ว ยังทำให้ได้ออกมายืดเส้นยืดสาย พักสายตาจากการทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์ แถมยังมีผักสดให้ได้ทยอยเก็บมาปรุงอาหาร แม้เพียงเล็กน้อยก็ชื่นใจ ฟาร์มเกษตร ข้อดีของการปลูกผักไม่ได้มีเพียงเท่านี้ โดยเฉพาะในช่วงที่หลายคนจำเป็นต้องทำงานที่บ้าน และมีลูกหลานอยู่บ้านรอวันเปิดเทอม ลองมาทำสวนผักของคุณให้กลายเป็นสวนสนุกที่เด็ก ๆ ได้ใช้เวลาว่างนี้ในการเรียนรู้ เพื่อให้เด็ก ๆ ได้วางมือและละสายตาจากสมาร์ทโฟนหรือแท็บเล็ต ดังตัวอย่างกาฟีฟาร์มซึ่งฝากเรื่องราวไว้ในหนังสือ Garden & Farm Vol.15 เกษตรในเมือง Urban Farming ฟาร์มเกษตร ครูบุชรอ สมันเลาะ ผู้ก่อตั้งกาฟีฟาร์ม ฟาร์มเกษตร สำหรับการเรียนรู้แบบอยู่บ้านหรือโฮมสกูล (Homeschooling) ซึ่งตั้งอยู่ย่านคู้ฝั่งเหนือ เขตหนองจอก กรุงเทพฯ เล่าว่า “เรามีพื้นที่ของตัวเอง ทั้งคุณตาและคุณพ่อเป็นชาวนา ตั้งใจไว้ตั้งแต่เรียนต่อมหาวิทยาลัยแล้วว่าถ้าเรียนจบก็อยากกลับมาทำอาชีพที่เกี่ยวข้อง โดยส่วนตัวเป็นคนชอบวิชาชีววิทยา จึงเลือกเรียนเอกส่งเสริมการเกษตร สาขาวิทยาศาสตร์เกษตร คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ตลอดระยะเวลาที่เรียนได้ฝึกงาน ลงพื้นที่กับปราชญ์ชาวบ้าน ทำให้ได้เรียนรู้เกี่ยวกับการทำเกษตรที่หลากหลาย ซึ่งเป็นประโยชน์ทั้งต่อตัวเองและสิ่งที่ตั้งใจทำ “หลังจากเรียนจบได้ทำงานเป็นครูพิเศษสอนวิชาวิทยาศาสตร์และเกษตรให้กับนักเรียนของกลุ่มบ้านเรียน ศูนย์การเรียนพัฒนปัญญา รวมถึงโรงเรียนเอกชนต่าง ๆ ตอนนั้นทำแปลงผักเพื่อสอน โดยผู้ปกครองเด็ก ๆ […]
อากาศร้อน ๆ แบบนี้มาทำเครื่องดื่มคลายร้อนกันเถอะ เครื่องดื่มทั้ง 3 สูตรนี้มาจาก คุณศิริวิทย์ ริ้วบำรุง แห่ง Little Tree ในหนังสือ Garden & Farm Vol.14
สำหรับใครที่อยากมีโปรตีนดี ๆ ไว้กินในครอบครัวกระทั่งต่อยอดสร้างรายได้ นอกจากเลี้ยงไก่ไว้เก็บไข่มาปรุงอาหารแล้ว กุ้งก้ามแดงเป็นอีกตัวเลือกที่น่าสนใจ
